Podstawowym elementem systemu telematycznego są zainstalowane w pojeździe urządzenia monitorujące, umożliwiające wysyłanie, odbieranie i przechowywanie danych. Na tej podstawie aplikacja potrafi określać np. optymalne parametry dotyczące dostaw i odbiorów, czy wybierać najlepsze trasy przy zachowaniu zadanych kryteriów (np. najtańszy przejechany kilometr). Przybywa też wyspecjalizowanych systemów telematycznych adresowanych np. do użytkowników naczep. To odpowiedź na wymagania klientów, coraz częściej chcą oni bowiem dokładnie wiedzieć nie tylko co dzieje się z samochodami i kierowcami, ale też z transportowanym ładunkiem. Dane z samego ciągnika tutaj nie wystarczą, bo nie przedstawiają np. temperatury wewnątrz chłodni.
Długa lista walorów
Kluczowe walory telematyki na przykładzie urządzenia EVA (Enhanced Vehicle Assistant) firmy Eurowag. W rozwiązaniu proponowanym przez firmę Eurowag chodzi nie tylko o podawanie rzeczywistej pozycji, system pomaga też planować optymalną trasę z uwzględnieniem rodzaju pojazdu, przekazuje informacje dotyczące czasu pokonania trasy w zależności od natężenia ruchu, oblicza koszty transportu, ale też minimalizuje ryzyko kradzieży paliwa. - Nasza mapa pokazuje lokalizacje wszystkich pojazdów w czasie rzeczywistym, ponieważ dane są aktualizowane co dwie sekundy - wyjaśnia Marc Trollet, dyrektor ds. telematyki w Eurowag. Dyspozytor może łatwo znaleźć niezbędne informacje o każdym pojeździe, jak np. kto go prowadzi, ile ma paliwa czy ile czasu pozostało mu z dozwolonego czasu jazdy. Telematyka Eurowag wykorzystuje dane mapowe i nawigacyjne słowackiej firmy Sygic, zawiera dane dotyczące nośności mostów i dróg, wysokości przejazdów podziemnych i innych ograniczeń dla samochodów ciężarowych.Personalizowanie tras powinno z kolei uniemożliwić kierowcy jazdę przez miejsca, przez które nie powinien jechać. Dzieje się tak głównie w przypadku umów jednorazowych lub ładunków częściowych do miejsc, których ani dyspozytor, ani kierowca nie znają. – Telematyka planuje odpowiednie trasy w oparciu o wagę, rozmiar i typ ciężarówki lub jej ładunku – mówi Marc Trollet.
Dostawy na czas (just-in-time) sprawiają, że dyspozytor musi zaplanować trasę tak, aby pojazd był rozładowywany w określonym przedziale czasowym - żądanym czasie przybycia lub w tzw. oknie rozładunku. Telematyka Eurowag pracuje z danymi o natężeniu ruchu, zarówno bezpośrednimi, jak i zbieranymi przez dłuższy czas, co pozwala obliczyć ETA (ang. Estimated Time of Arrival), czyli szacowany czas przybycia. - Jest to ta sama funkcja, używana między innymi przez Waze, która do czasu jazdy netto dodaje straty spowodowane natężeniem ruchu – wyjaśnia M. Trollet. Ułatwia to dyspozytorowi zaplanowanie trasy tak, aby kierowca zjawił się na czas do rozładunku. Natomiast w przypadku nagłego zdarzenia może zmienić harmonogram trasy lub od razu zgłosić klientowi opóźnienie.
Wśród walorów należy też wymienić funkcję Fuel Guard, zapobiegającą oszustwom związanym z ewentualną utratą lub kopiowaniem kart paliwowych. Można sprawdzić, czy płatność faktycznie została dokonana na stacji benzynowej, na której znajduje się ciężarówka sparowana z kartą (system płatności Eurowag „sięga” po dane dotyczące lokalizacji pojazdu i blokuje autoryzację, jeśli ta nie zgadza się z miejscem płatności). Wybierając telematykę, warto zastanowić się, czy jest ona gotowa do zastosowania EETS (Europejska Usługa Opłaty Elektronicznej). Urządzenie EVA to rozwiązanie typu „trzy w jednym” łączące w sobie: telematykę, płatności za myto oraz ochronę przed oszustwami paliwowymi. Występuje w trzech wariantach różniących się liczbą funkcji i połączeń: EVA Start jest przenośny i podłączany tylko do gniazda zapalniczki samochodowej, a wersje EVA Plus i EVA Ultra wymagają stałej instalacji.
Siła integracji
Giovanni Cacciola, Product and Strategic Marketing Head, Trimble Transport & Logistics, zaleca by myśleć o telematyce jako o części ekosystemu zintegrowanej z TMS (Transportation Management System). - Integracja z TMS zapewnia wyjątkowe korzyści w zakresie optymalizacji procesów, takich jak: spersonalizowany transfer danych, który w połączeniu z przepływem elektronicznych dokumentów, zdjęć, e-CMR czy podpisem elektronicznym ma wpływ na wiele z nich. Możliwość zabrania poza pojazd zadań dla kierowcy w celu ich dalszej realizacji wpływa na efektywność operacyjną – twierdzi G. Cacciola.Gdy integracja obejmuje również mapy, może dodatkowo usprawnić procesy, dostarczając informacje o szacowanym czasie dojazdu (ETA), który uwzględnia komunikaty o ruchu drogowym (korki, wypadki itp.), ale także wymagane czasy odpoczynków. Ekspert firmy Trimble podkreśla, jak narzędzia z zakresu Business Intelligence (BI) pozwalają szczegółowo zapoznać się z działalnością firmy i kosztami w celu znalezienia miejsc do optymalizacji. Chodzi np. o szczegółowe raportowanie działań dostarczające spersonalizowanych informacji, wykorzystywanych w kalkulacjach kosztów. - Szczególnie jest to widoczne w przypadku transportów masowych i płynnych, można na tej podstawie skalkulować koszt każdej operacji transportowej, nie tylko załadunku/rozładunku, ale także czynności dodatkowych, takich jak mycie czy postój. Zapewnia to prawidłowe rozliczanie każdej aktywności i odpowiednie, sprawiedliwie działanie systemu premiowego - przekonuje Cacciola, dodając że narzędzia BI zapewniają też pełny wgląd w operacje, począwszy od zużycia paliwa i przebiegu, po zachowanie kierowców, przydzielanie ciężarówek do różnych rodzajów przewozów, wykorzystanie czasu jazdy jak i zapobieganie naruszeniom i karom.
Telematyka może, zdaniem eksperta pomóc w uzyskaniu posiadaczowi floty kompleksowych i wyczerpujących odpowiedzi na kluczowe pytania: czy zasoby są wykorzystywane w najlepszy możliwy sposób? Ile lat ma flota? Czy trzeba ją odnowić, aby zaoszczędzić na kosztach paliwa? Czy kierowcy są zaangażowani i pracują optymalnie? Czy powinni być dodatkowo szkoleni? Których należałoby szkolić? Co z naruszeniami i ewentualnymi karami?
Zarządzanie flotą i kierowcami
Wśród profesjonalnych aplikacji zarządzania flotą oraz pracą kierowców jest też Lontex Telematics. Jego zadaniem jest m.in. nadzorowanie użycia pojazdów, charakterystyki jazdy kierowców wraz z pełnymi informacjami z magistrali CAN oraz wyświetlanie aktywności tachografów w czasie rzeczywistym. System oferuje automatyczny – codzienny, zdalny pobór z kart kierowców i tachografu cyfrowego (zapobiega karom za brak poboru danych w odpowiednich interwałach czasowych). Dzięki tej funkcjonalności kierowcy nie muszą zjeżdżać do bazy by umożliwić pobór danych. Aplikacja umożliwia komunikację oraz wysyłkę plików/ zdjęć/ dokumentów między aplikacją mobilną, a webową.System telemetryczny działa w oparciu o przesył danych GPRS/GSM oraz lokalizacje GPS. Terminal GPRS podłączany do magistrali CAN oraz tachografu cyfrowego pozwala na pobieranie z pojazdu wszystkich niezbędnych informacji logistycznych CAN, które użytkownik chce wyświetlić (ceny są uzależnione od wielkości floty oraz wymagań w związku z pobieraniem i wyświetlaniem danych z pojazdu). Szczególnie dużo korzyści daje Lontex Telematics z usługą rozliczenia czasu pracy kierowców. Rozliczenia wraz z delegacjami są liczone automatycznie (dzięki rejestracji GPS), oszczędności paliwowe wynikają z poprawy stylu jazdy kierowców, czy stanu technicznego pojazdów. Wszystkie dostępne raporty pozwalają na szybką weryfikację pracy.
Dalsza część materiału TUTAJ
Tekst: Michał Jurczak
Źródło: Trucks&Machines
