Przyjrzyjmy się sytuacji na przykładzie Hiszpanii z perspektywy przewoźnika, w tym przypadku Girteki. Kraj ten jest piątą co do wielkości gospodarką w Europie i jednym z czołowych graczy w sektorze handlu międzynarodowego. Według raportu dotyczącego handlu międzynarodowego w 2022 r. główne towary eksportowe tego regionu to produkty chemiczne, dobra inwestycyjne, żywność, napoje, tytoń oraz produkty motoryzacyjne. Głównym obszarem docelowym jest Unia Europejska, na którą przypada ponad 60% całkowitego eksportu. Największymi partnerami handlowymi są Francja, Niemcy, Włochy, jak również Wielka Brytania.

Państwo w zachodniej części Europy Południowej jest również wiodącym krajem członkowskim Unii Europejskiej pod względem produkcji owoców i warzyw. W 2021 r. hiszpański eksport owoców i warzyw wyniósł 13,4 mln ton, osiągając wartość 15,6 mld euro. Według Fresh Plaza, 81% całego eksportu owoców i 78% eksportu warzyw trafiło do Unii Europejskiej. Wiodącym regionem pod względem eksportu pozostaje Andaluzja, a dalsze miejsca zajmują Walencja, Murcja i Katalonia. Biorąc pod uwagę, że prawie 95% ładunków w Hiszpanii jest przewożonych ciężarówkami, w jaki sposób firmy transportowe mogą obsłużyć takie ilości towarów?

Tym, co przede wszystkim wyróżnia rynek hiszpański, jest jego sezonowość. Podczas gdy konsumpcja w ciągu roku jest stabilna, wielkość eksportu zależy od zbiorów i częstotliwości sezonów zbiorów, co powoduje dużą nierównowagę w rozkładzie ładunków w czasie. W zależności od roku, szczyt sezonu na owoce i warzywa rozpoczyna się w październiku lub listopadzie, co jest szczególnie dogodne, zważywszy że zimą w Europie popyt na owoce cytrusowe, takie jak mandarynki i pomarańcze, gwałtownie wzrasta. A ponieważ w Hiszpanii istnieje duża konkurencja między przewoźnikami, wszystkie firmy muszą być w największej gotowości.

Rynek hiszpański jest znaczący ze względu na sposób, w jaki wpływa na ceny na innych rynkach Europy Zachodniej. Na przykład, gdy duży procent ciężarówek przenosi się do tego kraju w zachodniej części Europy Południowej, aby zwiększyć dostępne moce przewozowe, powoduje to spadek cen na tych trasach. Jednocześnie rynki, na których te ciężarówki były wykorzystywane wcześniej, zaczynają odczuwać niedobory (na przykład przewozy z krajów Beneluksu do Włoch), co skutkuje wzrostem cen usług transportowych. W szczycie sezonu, gdy rynek jest przesycony dostępnymi ciężarówkami, konkurencja o ładunki spotowe jest szczególnie silna. Wraz ze wzrostem konkurencji spadają ceny, wolumeny i wymagania dotyczące dostaw z krótkim wyprzedzeniem lub dostaw spotowych. Jest to w dużej mierze związane ze znaczeniem terminowego załadunku i dostawy świeżych owoców i warzyw ze względu na ich ograniczony okres przydatności do spożycia. Każdy dodatkowy dzień zwłoki zmusza sprzedawców do obniżania cen.

Obsługa rynku hiszpańskiego wiąże się również ze spełnianiem specjalnych wymagań wykonawczych, takich jak zapotrzebowanie na naczepy chłodnicze, załogi złożone z dwóch kierowców do obsługi dostaw ekspresowych, śledzenie GPS, wieże kontrolne i dyspozycyjność menedżera po godzinach pracy. Załadunki świeżych produktów zwykle odbywają się wieczorem i w nocy, pod koniec tygodnia, a nawet w weekendy, dlatego monitoring przez dedykowane zespoły ma kluczowe znaczenie.

Nie zapominajmy, że Hiszpania to rozległy kraj, a firmy transportowe muszą zorganizować przepływ swoich ciężarówek w taki sposób, aby we wszystkich częściach kraju było wystarczająco dużo pojazdów gotowych do załadunku. Zwykle przejazdy ciężarówek są zarządzane i dostosowywane do cen usług na trasach do i z regionu. Ale z powodu nierównowagi, ceny usług transportowych szybko się zmieniają, a im większa nierównowaga, tym większa jest różnica między cenami w sezonie i poza nim. Wraz z sezonowością pojawia się sezonowe podejście do ustalania cen, aby jak najlepiej dopasować się do oczekiwań klientów. Jedną z grup klientów Girteki są klienci kontraktowi, u których nie występują wahania sezonowe. Dla nich zwykle oferowana jest stała cena roczna. Drugą grupę stanowią klienci, którym oferowane są dwie ceny: letnia i zimowa. Trzecia grupa to producenci owoców i warzyw, którzy chcą ustalać ceny transport kwartalnie. Ogólnie rzecz biorąc, rynek wymaga elastycznego podejścia do przetargów dla wszystkich segmentów klientów w przypadku hiszpańskiego eksportu.

Klienci, u których występuje sezonowość w produkcji i ilości wysyłek, stanowią dość dużą część portfolio Girteki. W IV kwartale 2022 roku udział produktów świeżych w ogólnej ilości zrealizowanych przewozów wyniósł 23%. Ten ostatni sezon różnił się jednak jeśli chodzi o datę rozpoczęcia i oczekiwany wolumen ładunków. Na sytuację mogło mieć wpływ wiele czynników, w tym dotkliwe susze, które tego lata nawiedziły Europę Zachodnią, które wpłynęły na zbiory, a także zmieniające się zachowania konsumentów w świetle rosnącej inflacji i przewidywanej recesji w UE. Podczas pracy z owocami i warzywami ważne jest, aby wiedzieć, że produkcja zmienia się w zależności od warunków pogodowych. Oznacza to, że zdolności produkcyjne mogą się wahać, co wymaga większej elastyczności i dostosowania dostępnej floty. Zarówno producenci, jak i firmy logistyczne muszą mieć na uwadze zmiany wolumenu ładunków, miejsc załadunku i czasu załadunku.

Największym wyzwaniem jest zdolność reagowania na sytuację rynkową i potrzeby klientów, które mogą zmieniać się co tydzień. Dlatego klienci oczekują elastyczności i sprawnego rozwiązywania problemów przez wybranych przez nich przewoźników mówi Didenko, kierownik oddziału regionalnego w Girteka Europe West.

Poza sezonem przewoźnicy muszą nadal być w stanie znaleźć i dostarczyć ładunki niesezonowe, aby utrzymać się na rynku. Choć kontrakty niesezonowe są trudne do zdobycia, Girteka zdołała w ostatnich latach zbudować pokaźne portfolio takich klientów, przewożąc towary takie jak słodycze czy napoje z Europy do Hiszpanii. Dla tych klientów przewoźnik oferuje rozmaite naczepy dostosowane do różnego rodzaju towarów.

Jesteśmy jednym z największych operatorów naczep chłodni w Hiszpanii, ze stabilnym wolumenem przez cały rok, jesteśmy elastyczni i bierzemy istotny udział w usługach transportowych w sezonie owocowym, bez szkody dla naszych umów z klientami niesezonowymi podsumowuje Didenko.

Dla Girteki Hiszpania jest nie tylko największym rynkiem, ale także tym o największej liczbie przesyłek przewożonych intermodalnym transportem kolejowym. Coraz częściej umowy z klientami zawierają wymagania dotyczące redukcji emisji CO². Niektórzy klienci określają liczbę dostaw, które mają być zrealizowane transportem intermodalnym. Jednocześnie firma ma porozumienie z operatorami pociągów, którzy sami wymagają corocznego dostarczania określonej liczby naczep. W tym roku planuje zwiększyć liczbę przewozów na rynek hiszpański do 13 500 naczep. Będzie to możliwe dzięki wznowionej możliwości przewozu ładunków z Hiszpanii bezpośrednio do Polski. Od stycznia firma rozszerzyła swoją linię z Le Boulou (Francja) przez Bettembourg (Luksemburg) do Poznania (Polska). Teraz dla klientów, którzy eksportują lub importują z Polski, firma jest w stanie przewieźć ładunki koleją na jeszcze dłuższych trasach. Największe centra dostawcze Girteki w Hiszpanii to okolice Madrytu i Barcelony. Zwykle ciężarówki są załadowywane w południowej lub zachodniej części Hiszpanii i po dotarciu do Barcelony, naczepy są przenoszone na pociągi, natomiast ciężarówki zabierają nowe naczepy z ładunkiem przeznaczonym dla odbiorców w Hiszpanii. Tak więc towary przeznaczone na eksport są dalej przewożone koleją, podczas gdy ciężarówki są gotowe do przewozu naczep z nowym ładunkiem.

Źródło: Girteka