Jakie wydarzenia, trendy rynkowe, nowe regulacje prawne, które pojawiły w mijającym roku, wywarły największy wpływ na funkcjonowanie europejskiej i polskiej branży transportu drogowego?

1. Utrzymująca się wojna w Ukrainie.
2. Wybory parlamentarne w Polsce.
3. Zmiana stawek myta w Niemczech.
4. Afera wizowa.
5. Strajk przewoźników na wschodniej granicy.
6. Wysoki poziom inflacji.
7. Wzrost płacy minimalnej.

Jak pan ocenia kondycję polskiego transportu pod koniec 2023 roku? Czy rok 2024 będzie podobny, a może ma szansę być lepszy od poprzedniego?

Kondycja polskiego transportu na koniec roku 2023 wydaje się zbliżona do roku 2008, jednak przyczyny są zupełnie inne. W 2008 roku kondycję polskiego transportu kształtował kryzys ekonomiczny, natomiast w mijającym roku największy wpływ na stan polskich przedsiębiorstw transportowych miał wzrost kosztów ich funkcjonowania. Obserwując obecne trendy, wydaje się, że pierwsza połowa roku 2024 będzie podobna do 2023, a odbicia można się spodziewać po przerwie wakacyjnej. Jednak przyspieszenie odbicia na rynku może być spowodowane kilkoma czynnikami, takimi jak zakończenie wojny lub upadłości kilku większych przewoźników. Ciekawą sytuację możemy też obserwować na rynku niemieckim oraz na kierunkach, gdzie Niemcy są krajem tranzytowym. Spodziewam się obecnie dużej próby sił. Istotne jest, gdzie rynek złapie równowagę w stawkach kontraktowych oraz spotowych. Początek roku 2024 może być też dobrą okazją do odświeżenia floty z powodu niższych cen nowych pojazdów ciężarowych.

Na co przede wszystkim powinni zwrócić uwagę polscy przewoźnicy, aby z powodzeniem kontynuować działalność, zachować konkurencyjność i zyskowność swoich firm?

Ważne będą dywersyfikacja portfolia klientów oraz elastyczność w podejściu do obsługiwanych kierunków. Dysponując znacznym portfolio klientów oraz posiadając know-how w obsłudze wszystkich lub większości dostępnych kierunków w Europie, a także poza nią, zachowamy produktywność floty na odpowiednio wysokim poziomie. Kolejny aspekt to płynność finansowa, która będzie narażona na spore wyzwania w związku z przewidywanymi upadłościami kontrahentów, wydłużającymi się terminami płatności, zwiększeniem kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw, zmniejszeniem stawek frachtowych oraz niskim kursem euro.

Szokiem dla rynku pracy może się okazać zakończenie wojny w Ukrainie oraz otwarcie granic tego kraju dla mężczyzn, co w konsekwencji może przynieść krótko- lub długoterminowy ich powrót do ojczyzny. Warto w tym aspekcie zwrócić szczególną uwagę na dywersyfikację portfolio kierowców, które w obecnej chwili jest oparte nie tylko na kierowcach z Polski, ale w dużym stopniu także z Białorusi i Ukrainy. Nie wydaje mi się, aby rynek mógł wywrzeć presję na korektę stawek w transporcie. Kluczowa jest więc optymalizacja, w szczególności w takich obszarach jak zwiększenie średniej produktywności floty, zmniejszenie średniego spalania we flocie, urealnienie stawki sprzedażowej za przejechany kilometr, a także, o czym wspomniałem wcześniej, dywersyfikacja portfolio klientów i kierowców.

Należy również zwracać uwagę na kwestie związane z analityką i kontrolingiem. Dzięki intensywnym działaniom podjętym we współpracy z Ewą Milczarczyk mamy w Lumar Transport możliwość spojrzeć na sprzedaż, koszty i marżę z perspektywy całej firmy, projektu czy też pojedynczego samochodu, dyspozytora i kierowcy. Nie wyobrażam sobie działania firmy transportowej bez powyższych danych w obecnych trudnych czasach. Zarządzając flotą 100 pojazdów w Lumar Transport postawiłem na wszystkie przedstawione aspekty, co pozwala nam pozytywnie patrzeć na nadchodzące miesiące, które będą największym wyzwaniem dla branży transportowej od kryzysu w 2008 roku.

Oprac. Cezary Bednarski