Josephs.ScotBorowiak Properties Ltd

Wytyczne KE w zakresie stosowania i przestrzegania przepisów ws. delegowania kierowców - cz.1

Utworzona: 2022-02-23


Niezależnie od zapowiedzi Komisji Europejskiej o niezwłocznym opublikowaniu tłumaczenia na pozostałe wersje językowe UE, Ministerstwo Infrastruktury udostępnia tłumaczenie tego dokumentu.

Od 2 lutego 2022 r. obowiązują przepisy dyrektywy (UE) 2020/1057, dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego, jako część Pakietu Mobilności.

Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek delegowania kierowców spoczywa na przewoźnikach wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe typu kabotaż i cross-trade. Aby zapobiec mogącym się pojawić problemom interpretacyjnym, służby Komisji Europejskiej przygotowały i opublikowały wytyczne w postaci pytań i odpowiedzi w zakresie stosowania i przestrzegania nowych regulacji.

Pytania i odpowiedzi
w sprawie delegowania kierowców na podstawie dyrektywy (UE) 2020/1057

OŚWIADCZENIE: Pytania zostały przedłożone przez organy państw członkowskich, które są członkami grupy ekspertów Komisji ds. delegowania kierowców. Odpowiedzi zostały przygotowane przez służby Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności i Transportu (DG MOVE) i nie stanowią zobowiązania Komisji Europejskiej. Jedynie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do dokonywania autorytatywnej wykładni prawa unijnego.

I. DEFINICJE

1. Co oznaczają pojęcia "nadawcy" i "spedytorzy"?

Terminy "nadawcy" i "spedytorzy" nie zostały zdefiniowane w dyrektywie 2020/1057. Terminy te są jednak powszechnie stosowane w sektorze transportu i w prawodawstwie UE, np. w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub w rozporządzeniu (WE) nr 300/2008. Z informacji zwrotnych otrzymanych przez Komisję wynika, że rozumienie tych terminów nigdy nie budziło wątpliwości wśród organów ds. transportu drogowego i zainteresowanych stron. Ponieważ pojęcia te są specyficzne dla sektora transportu, jeżeli krajowe organy zatrudnienia potrzebują wyjaśnień dotyczących ich rozumienia, powinny skonsultować się z odpowiednimi organami transportu i uzyskać od nich wszelkie potrzebne informacje.

II. ZAKRES STOSOWANIA

2. Czy mając na uwadze, że art. 1 ust. 3, 4, 5 i 6 dyrektywy (UE) 2020/1057 stanowi, że kierowca wykonujący określone rodzaje przewozów w międzynarodowym transporcie drogowym nie jest uznawany za pracownika delegowanego w rozumieniu dyrektywy 96/71/WE, nie naruszając jedynie art. 2 ust. 1 tej dyrektywy, należy zastosować art. 2 ust. 2 dyrektywy?

Czy prawidłowa jest wykładnia, zgodnie z którą w celu ustalenia, czy dany kierowca jest czy nie jest pracownikiem delegowanym, zastosowanie znajduje art. 2 ust. 1 (pracownik delegowany to pracownik, który wykonuje swoją pracę na terytorium państwa przyjmującego przez ograniczony okres czasu), natomiast nie znajduje zastosowania art. 2 ust. 2 dyrektywy 96/71/WE (zgodnie z którym definicja pracownika znajduje zastosowanie zgodnie z prawem państwa członkowskiego, na którego terytorium pracownik jest delegowany)?

W art. 1 ust. 3, 4, 5 i 6 dyrektywy (UE) 2020/1057 przewidziano przepisy szczególne dotyczące stosowania art. 2 ust. 1 dyrektywy 96/71/WE w sektorze transportu drogowego. Wynika to w szczególności z motywu 7 oraz art. 1 ust. 1 i 2 dyrektywy (UE) 2020/1057, w których stwierdza się, że są to przepisy szczególne dla tego sektora. Oznacza to, że w przypadkach, gdy kierowca przez ograniczony czas wykonuje swoją pracę na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym pracuje, nie należy go uważać za oddelegowanego do wykonywania czynności opisanych w art. 1 ust. 3, 4, 5 i 6 dyrektywy (UE) 2020/1057. Ustępy te nie stanowią odstępstwa od art. 2 ust. 2 dyrektywy 96/71; w związku z tym artykuł ten ma nadal pełne zastosowanie w przypadku pracowników delegowanych w sektorze transportu drogowego.

3. Dlaczego w art. 1 ust. 7 dyrektywy (UE) 2020/1057 stwierdza się, że kierowca wykonujący przewóz kabotażowy jest uznawany za pracownika delegowanego na podstawie dyrektywy 96/71/WE, bez odniesienia do art. 2 ust. 1 tej dyrektywy, inaczej niż w wyżej wymienionych ust. 3-6 ?

Artykuł 1 ust. 3, 4, 5 i 6 dyrektywy (UE) 2020/1057 odnosi się do sytuacji, w których kierowca byłby delegowany w związku z zastosowaniem art. 2 ust. 1 dyrektywy 96/71/WE, ale nie jest za takiego uważany ze względu na zastosowanie tych wyjątków. Artykuł 1 ust. 7 odnosi się do sytuacji, w której kierowcę należy uznać za delegowanego, a zatem nie stanowi on wyjątku od art. 2 ust. 1 dyrektywy 96/71/WE.

4. Czy państwo członkowskie może włączyć do swoich przepisów wdrażających dyrektywę (UE) 2020/1057, oprócz kierowców będących pracownikami w rozumieniu przepisów przyjmującego państwa członkowskiego, również tych kierowców, którzy nie są zatrudnieni na podstawie tych przepisów, ale osobiście wykonują przewozy drogowe na rzecz przewoźnika na podstawie umów innych niż umowa o pracę (np. umów cywilnoprawnych), do których nie mają zastosowania przepisy krajowe wdrażające dyrektywę 96/71/WE?

Dyrektywa (UE) 2020/1057 ma zastosowanie do kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwie członkowskim, które przyjmują środki wybiegające ponad granice państwowe, o których mowa w art. 1 ust. 3 lit. a) dyrektywy 96/71/WE. Wszyscy inni pracownicy transportu drogowego i kierowcy uczestniczący w różnych rodzajach operacji międzynarodowych, o których mowa w art. 1 ust. 3 lit. b) i c) dyrektywy 96/71/WE, podlegają przepisom tej dyrektywy oraz dyrektywy 2014/67.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby państwa członkowskie ustanowiły przepisy krajowe mające zastosowanie na ich własnym terytorium, które obejmowałyby inne rodzaje kierowców, do których nie mają zastosowania przepisy krajowe wdrażające dyrektywę 96/71/WE, dyrektywę 2014/67/UE lub dyrektywę (UE) 2020/1057 - takie jak przepisy mające zastosowanie do kierowców wykonujących przewozy drogowe na podstawie umów niepodlegających krajowym przepisom prawa pracy lub umów o pracę na własny rachunek. Nie byłyby to przepisy wdrażające dyrektywę 96/71/WE, dyrektywę 2014/67/UE lub dyrektywę (UE) 2020/1057, lecz raczej środki krajowe mające zastosowanie do tych innych rodzajów kierowców. Należy zwrócić uwagę, że takie środki, aby były zgodne z zasadą swobody świadczenia usług, musiałyby być stosowane w sposób niedyskryminacyjny, uzasadnione celami interesu publicznego, odpowiednie dla zapewnienia osiągnięcia celu, któremu służą, i nie wykraczać poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

5. Czy państwo członkowskie może objąć swoimi przepisami również kierowców delegowanych z państw trzecich, w przypadku gdy nie pozostają oni w stosunku pracy z pracodawcą delegującym, a mimo to wykonują przewozy drogowe na rzecz tego pracodawcy na podstawie np. umowy cywilnoprawnej?

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby państwa członkowskie ustanowiły krajowe przepisy dotyczące delegowania (inspirowane prawodawstwem UE) mające zastosowanie do kierowców delegowanych przez pracodawców prowadzących działalność w państwach trzecich, niezależnie od rodzaju umowy lub stosunku pracy, jaki może łączyć tych kierowców z przedsiębiorstwem prowadzącym działalność w państwie trzecim dokonującym delegowania, oraz pod warunkiem, że przestrzegane są przepisy UE dotyczące przewozów do i z państw trzecich. Należy jednak pamiętać, że przedsiębiorstwa "delegujące" prowadzące działalność w państwach trzecich nie mogą być traktowane w sposób bardziej korzystny niż przedsiębiorstwa prowadzące działalność w państwie członkowskim, zgodnie z art. 1 ust. 4 dyrektywy 96/71/WE i art. 1 ust. 10 dyrektywy 2020/1057.

6. Czy delegowanie kierowców podlega warunkom zatrudnienia w przyjmującym państwie członkowskim, które wynikają z art. 3 ust. 1 lit. f) dyrektywy 96/71/WE, dotyczącym środków ochronnych wobec dzieci i młodzieży, również w sytuacji, gdy kierowca musi mieć ukończone 18 lat?

Tak, wszystkie przepisy dyrektywy 96/71, od których dyrektywa (UE) 2020/1057 nie wprowadza odstępstw, mają zastosowanie do kierowców delegowanych, z zastrzeżeniem przepisów dyrektywy (UE) 2020/1057. Należy zauważyć, że zgodnie z art. 1 ust. 9 dyrektywy (UE) 2020/1057 warunki zatrudnienia, o których mowa w art. 3 dyrektywy 96/71/WE, określone w krajowych przepisach ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych lub w układach zbiorowych lub orzeczeniach arbitrażowych, które na ich terytorium uznano za powszechnie stosowane lub które w inny sposób stosuje się zgodnie z art. 3 ust. 1 i 8 dyrektywy 96/71/WE, są udostępniane w sposób dostępny i przejrzysty przedsiębiorstwom transportowym z innych państw członkowskich oraz kierowcom delegowanym.

7. Czy dyrektywa (UE) 2020/1057 ma zastosowanie do kierowców pracujących na własny rachunek?

Artykuł 1 ust. 2 dyrektywy (UE) 2020/1057 stanowi, że: "Te przepisy szczególne stosuje się do kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwie członkowskim, które podejmują środek wybiegający poza granice państwowe, o którym mowa w art. 1 ust. 3 lit. a) dyrektywy 96/71/WE ".

Z brzmienia art. 1 ust. 2 wynika, że dyrektywą (UE) 2020/1057 objęci są wyłącznie kierowcy zatrudnieni. Więcej wyjaśnień na temat sposobu określania stosunku pracy znajduje się w odpowiedzi na pytanie 4 w "Pytaniach i odpowiedziach dotyczących wdrożenia pakietu mobilności nr 1 (część 1)" dostępnych na stronie.

8. Czy dyrektywa (UE) 2020/1057 ma zastosowanie do działań "na własny rachunek"?

Dyrektywa (UE) 2020/1057 nie wyłącza wyraźnie operacji "na własny rachunek" z zakresu jej stosowania. Operacje transportowe na potrzeby własne w odniesieniu do towarów „ muszą być jedynie działalnością pomocniczą w stosunku do całości działalności przedsiębiorstwa" (zob. art. 1 ust. 5 lit. d) ppkt (v) rozporządzenia (WE) nr 1072/2009). Celem dyrektywy (UE) 2020/1057 jest ustanowienie szczegółowych przepisów dla sektora transportu drogowego, co sugeruje, że ma ona zastosowanie wyłącznie do kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorstwa świadczące usługi transportowe w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym znajduje się siedziba przedsiębiorstwa.

Operacje transportowe na potrzeby własne w odniesieniu do osób muszą być wykonywane w celach niekomercyjnych i niezarobkowych przez osobę fizyczną lub prawną, dla której działalność transportowa jest jedynie działalnością pomocniczą (zob. art. 2 pkt 5 rozporządzenia (WE) nr 1073/2009). Nie dotyczą one operacji wykonywanych przez pracowników przedsiębiorstwa w ramach ich obowiązków zawodowych. Ogólne przepisy dotyczące delegowania pracowników określone w dyrektywie 96/71/WE mogą mieć zastosowanie do kierowców uczestniczących w operacjach nieobjętych dyrektywą (UE) 2020/1057.

9. Czy dyrektywa (UE) 2020/1057 ma zastosowanie do wszystkich pojazdów użytkowych, niezależnie od ich dopuszczalnej masy lub liczby pasażerów?

Dyrektywa (UE) 2020/1057 ustanawia szczegółowe przepisy dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego. Należy ją interpretować z uwzględnieniem przepisów unijnych w tym konkretnym sektorze. Zwolnienie dotyczące dwustronnej działalności transportowej w odniesieniu do pasażerów, określone w art. 1 ust. 4, ma zastosowanie do działalności w zakresie międzynarodowego okazjonalnego lub regularnego przewozu osób w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1073/2009. Rozporządzenie to ma zastosowanie do międzynarodowego przewozu osób autokarem i autobusem przy użyciu pojazdów, które nadają się i są przeznaczone, ze względu na swoją konstrukcję i wyposażenie, do przewozu więcej niż dziewięciu osób, włączając kierowcę. Ponadto dyrektywa (UE) 2020/1057 wielokrotnie odwołuje się do informacji rejestrowanych na tachografach, które zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 165/2014 są obowiązkowe wyłącznie w pojazdach, do których stosuje się rozporządzenie (WE) nr 561/2006 (tj. pojazdów używanych do przewozu towarów, w których dopuszczalna masa całkowita pojazdu, łącznie z przyczepą lub naczepą, przekracza 3,5 tony - lub od 1 lipca 2026 r. 2,5 tony - oraz pojazdów używanych do przewozu osób, które są skonstruowane lub trwale przystosowane do przewozu więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą i są przeznaczone do tego celu). Należy również przypomnieć, że dyrektywa 96/71/WE ma zastosowanie do każdego ponadnarodowego świadczenia usług obejmującego delegowanie pracowników, niezależnie od sektora gospodarki, którego dotyczy to świadczenie usług - w tym zatem również do sektora transportu drogowego (wyrok z dnia 1 grudnia 2020 r., Federatie Nederlandse Vakbeweging, sprawa C-815/18, EU:C:2020:976, pkt 33). W zakresie, w jakim nie mają zastosowania przepisy szczegółowe ustanowione na mocy dyrektywy (UE) 2020/1057, ogólne przepisy dotyczące delegowania pracowników mogą nadal mieć zastosowanie do przewozu rzeczy lub osób.

10. Czy dyrektywa (UE) 2020/1057 ma zastosowanie do państw EOG/EFTA i Szwajcarii?

W odniesieniu do EOG/EFTA, dyrektywa 96/71/WE ma zastosowanie w państwach EFTA/EOG, ponieważ została włączona do Porozumienia EOG, natomiast włączenie dyrektywy (UE) 2020/1057 jest nadal w toku. W Szwajcarii, dyrektywa 96/71/WE ma zastosowanie na mocy Umowy między Unią Europejską a Szwajcarią w sprawie swobodnego przepływu osób. Dyrektywa (UE) 2020/1057 nie jest częścią tej umowy.

W Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, dyrektywa (UE) 2020/1057 nie ma bezpośredniego zastosowania do kierowców z UE delegowanych do Zjednoczonego Królestwa ani do kierowców ze Zjednoczonego Królestwa delegowanych do UE. W umowie o handlu i współpracy między Zjednoczonym Królestwem a UE określono szczegółowe zasady dotyczące delegowania kierowców. Kierowców wykonujących kabotaż w Zjednoczonym Królestwie uznaje się za oddelegowanych zgodnie z art. 463 ust. 4 z odniesieniem do art. 463 ust. 2. 463, ust. 4, z odniesieniem do art. 462, ust. 3-7 (dla przewoźników z UE ust. 7) umowie o handlu i współpracy między Wielką Brytanią a UE. Złagodzenie przepisów zezwalające na nieograniczony kabotaż w Wielkiej Brytanii dla przewoźników z UE (tj. nieograniczony ruch kabotażowy w ciągu 14 dni po przybyciu z towarem w ramach przewozu międzynarodowego), które obowiązuje do 30 kwietnia 2022 r., nie ma wpływu na stosowanie zasad delegowania do przewozów kabotażowych wykonywanych przez przewoźników z UE w Wielkiej Brytanii. Operatorzy będą musieli wywiązywać się z obowiązku składania deklaracji delegowania i wypłacania odpowiedniego wynagrodzenia, gdy ich kierowcy wykonują przewozy kabotażowe w Zjednoczonym Królestwie.

Zgodnie z załącznikiem 31, część A, sekcja 2, art. 3, ust. 3 TCA, kierowcy przewoźników drogowych z siedzibą we wszystkich państwach członkowskich UE, wykonujący przewozy drogowe do/z Wielkiej Brytanii z/do wszystkich państw członkowskich UE, są zwolnieni z zasad delegowania (niezależnie od państwa członkowskiego UE, w którym znajduje się siedziba przewoźnika oraz państwa członkowskiego UE, w którym odbywa się załadunek/rozładunek towarów). Np. kierowca bułgarskiego przewoźnika drogowego przewożącego towary z Niemiec do Zjednoczonego Królestwa lub vice versa jest zwolniony z zasad delegowania. Przewozy z/do Wielkiej Brytanii do/z krajów trzecich (tj. krajów spoza UE) wykonywane przez przewoźników drogowych z UE nie są objęte Umową o handlu i współpracy między Wielką Brytanią a UE. Art. 1 Sekcji 2 TCA ("delegowanie kierowców") wyraźnie stwierdza, że "Niniejsza sekcja określa wymagania dla przewoźników drogowych z siedzibą na terytorium jednej ze stron, którzy w ramach transportu towarów delegują kierowców na terytorium drugiej strony".

Wytyczne KE w zakresie stosowania i przestrzegania przepisów ws. delegowania kierowców - cz.2

Wytyczne KE w zakresie stosowania i przestrzegania przepisów ws. delegowania kierowców - cz.3

Źródło: Ministerstwo Infrastruktury
Do ulubionych
FIRMOWY SPOTLIGHT
LESZEK Transport i Spedycja Daniel Leszek


NAJNOWSZE WIADOMOŚCI

NASZE WYWIADY

OPINIE

NASZE RELACJE

Photo by Josh Hild from Pexels