Wśród ankietowanych ponad 95% stanowili mężczyźni, którzy w znacznej większości (90,8%) pracują w pojedynczej obsadzie. Przeważająca grupa uczestników badania (92,8%) jest zatrudniona na etacie, a 4,2% to osoby prowadzące własną działalność gospodarczą. Wśród form zatrudnienia pojawiły się także umowa zlecenie czy o dzieło. Największa grupa ankietowanych (ponad 40%) reprezentuje przedział wiekowy 35-45 lat. Jeśli chodzi o staż pracy, dominującą grupę (ponad 40%) stanowili kierowcy, którzy w zawodzie przepracowali od 11 do 20 lat. Niemal co trzeci uczestnik badania reprezentował firmę użytkującą od 6 do 20 pojazdów - pozostali byli w mniejszości.
Najbardziej rozbieżne odpowiedzi pojawiły się przy pytaniu o system pracy. Najczęściej pojawiające się to:
🚚2/1 - 35,7 %
🚚3/1 - 18,9 %
🚚4/1 - 4%
🚚6/2 - 2%
🚚2/1 - 1,3%
🚚1/1- 1 %
Duża część ankietowanych zaznaczyła odpowiedź "inne" wskazując: brak systemu, od poniedziałku do piątku, 4/2, 12 dni/2 dni w domu, 2 tygodnie/2 dni w domu, 3 tygodnie/4 dni w domu, 25 dni/3-4 dni w domu, od poniedziałku do soboty, 4 dni/3 dni wolne, 10/1, 5/5, 5/2, 10 dni/ 45-64h w domu, 10 dni/4 dni wolne, 26 dni/4dni wolne, 5dni/5dni wolnych, 10-11 dni/ 3-4 dni wolne, codziennie w domu.
DIETY I RYCZAŁTY
Pierwsze z pytań miało zweryfikować czy obecna wysokość diety wystarcza na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia poza domem. 94,6 % ankietowanych odpowiedziała przecząco na to pytanie. Nic dziwnego, bo biorąc pod uwagę obecną sytuację i wręcz galopującą inflację wiadomym jest, że rosną koszty utrzymania i kierowcy ponoszą coraz wyższe wydatki w związku z podróżami służbowymi. Dlatego potrzebne byłoby urealnienie wysokości diety i dostosowanie jej do aktualnej sytuacji społeczno-ekonomicznej. Jak wskazało Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, na razie takowe zmiany nie są brane pod uwagę, gdyż zmiana wysokości diet z tytułu podróży służbowej wiązałaby się z obligatoryjnymi dodatkowymi skutkami finansowymi dla pracodawców oraz wpływem na finanse publiczne.
Padło także pytanie czy wysokość diety powinna być uzależniona od długości przebywania w trasie - im dłużej tym wyższa? Odpowiedzi były podzielone: 58,4 % ankietowanych zgodziła się z tym pomysłem, a niecałe 42% było temu przeciwne.
Ryczałt za nocleg przysługuje pracownikom, którym nie zorganizowano bezpłatnego noclegu lub nie okazali oni rachunku hotelowego. Jego wyskość wynosi 150% diety, czyli 45 złotych. W ankiecie zapytano, czy kwota ta jest wystarczając na pokrycie kosztów noclegu. Wyniki jasno wskazują, że jest ona za niska, co nie jest zaskakujące biorąc pod uwagę, że tylko w grudniu ubiegłego roku ceny usług hotelarskich wzrosły o 8,4 proc.
Kierowcy zostali zapytani także o to, czy mają możliwość skorzystania z bazy hotelowej w czasie realizacji przewozów. Zdezydowana większość, bo prawie 90% ankietowanych odpowiedziała przecząco, podobnie jak w przypadku pytania o obowiązek spania w kabinie, które potwierdziło 88% uczestnikow badania. 91% ankietowanych stwierdziło, że jeśli praca wykonywana jest w nocy a odpoczynek w dzień to powinien należeć się ryczałt za nocleg.
DODATKI DLA KIEROWCÓW
Kolejna seria pytań związana była z dodatkami do pensji i zwrotem wydatków ponoszonych przez kierowców w czasie realizacji zadań. Padły pytania o zwrot kosztów za posiłki w trasie czy dostęp do bazy sanitarnej - odpowiedzi w obu przypadkach potwierdziły słuszność ich wprowadzenia w ponad 80% przypadków. Większa jednomyślność wystąpiła w przypadku pytań dotyczących dodatków dla kierowców za pobyt poza domem w dni wolne od pracy (np. weekendy, święta), za czym opowiedziało się ponad 90% ankietowanych, podobnie jak w przypadku dodatków dla kierowców wykonujących pracę związaną z ryzykiem (np. przewóz materiałów niebezpiecznych, wybuchowych).
Ostatnie z pytań dotyczyło słuszności likwidacji delegacji dla kierowców wykonujących międzynarodowe przewozy. Weszły one w życie 2 lutego 2022 i dostosowują nasze prawo do unijnych przepisów w zakresie pakietu mobilności. Przepis ten oznacza, że pracodawcy nie mogą wypłacać diet i ryczałtów, które w wielu przypadkach stanowiły większą część wynagrodzenia kierowcy. Za słusznością zmiany opowiedziało się 38,5% ankietowanych, a przeciw było 61,5%.
PODSUMOWANIE
W kluczowych kwestiach kierowcy biorący udział w ankiecie byli ze sobą zgodni. Praktycznie jednomyślnie stwierdzili, że obecna kwota diety wynosząca 30 zł jest niewystarczająca, czemu trudno się dziwić patrząc na wzrosty cen podstawowych produktów generowane przez inflację.
Duża zgodność i aprobata pojawiła się w kwestii przyznania kierowcom dodatków i zwrotów obejmujących posiłki w trasie czy dostęp do bazy sanitarnej, jak i za pobyt poza domem w dni świąteczne. Większość kierowców biorących udział w badaniu przyznała, że nie ma możliwości skorzystania z bazy hotelowej, a wręcz pracodawcy wymagają od nich spania w kabinie.
Ważne jest, by głos samych zainteresowanych zmianami, czyli w tym przypadku kierowców, został zauważony i wzięty pod uwagę. Na pewno warto skorzystać z wiedzy i doświadczenia, jakie posiadają osoby pracujące w transporcie międzynarodowym.
Komentarz Wojciecha Romaniuka, prezesa i współwłaściciela MaWo Group
Wyniki ankiety pokazują, że likwidacja obecnego systemu zwrotu za podróże służbowe była słuszna. Chociażby z powodu faktu, że kierowcy nie mieli możliwości korzystania z noclegów poza kabiną, a otrzymywali za to zwrot w postaci ryczałtu za nocleg. Ciekawe jest to, że zdaniem większości ankietowanych taka zapłata sama w sobie nie powinna być zlikwidowana. Znaczy to tyle, że takie środki niebędące teraz na liście płac nie zostały skrytykowane całościowo. Martwi jednak brak zamiennika w postaci możliwości zwrotu kosztów kierowców.
Wyniki ankiety pokazują także, że kierowcy poparli również dążenie do wypłacania innych składników wynagrodzenia, nie zawsze oskładkowanego i opodatkowanego, jak np. rekompensata za przebywanie poza domem i szkodliwe. Niestety tych definicji i rozwiązań nie znajdziemy w aktualnych polskich przepisach. Nie znajdziemy tego nawet w ustawie o czasie pracy kierowcy czy ustawie o transporcie drogowym. Obydwie ustawy nic nie mówią o wynagrodzeniu pracownika, co jest moim zdaniem błędem, i jak wynika z ankiety, dokładnie tak samo myślą kierowcy.
