Kierowcy zawodowi to obrońcy ludzkości

Co wyróżnia kierowców zawodowych spośród innych kierowców, jeśli chodzi o umiejętności prowadzenia pojazdów, zachowanie na drodze, przestrzeganie przepisów prawa drogowego?

Jarosław Ożyński, Senior Driver Trainer w DAF Trucks Polska: Kierowcy zawodowi to „obrońcy ludzkości”. Gdy prowadziłem pojazd ciężarowy w transporcie międzynarodowym to średnio raz dziennie ratowałem komuś życie i z reguły ten ktoś nawet o tym nie wiedział. Zaryzykuję tezę, że każdy kierowca zawodowy statystycznie raz dziennie ratuje komuś życie – innemu kierowcy, rowerzyście, pieszemu… Przede wszystkim wyróżnia ich wyobraźnia. Z racji dużej liczby godzin spędzonych na drodze, mają znacznie większe doświadczenie niż pozostali uczestnicy ruchu, potrafią przewidzieć wiele sytuacji podbramkowych, wcześniej zareagować. Kierowcy zawodowi są z reguły bardziej uprzejmi i pomocni niż amatorzy – mam na myśli ustąpienie pierwszeństwa przejazdu, pomoc we włączeniu się do ruchu, czy zmianie pasa ruchu, odpowiednie ustawianie pojazdu na parkingach – tak, aby innym jak najmniej przeszkadzać. Jeżeli mówimy o przestrzeganiu przepisów kodeksu drogowego, to owszem, zawodowcy są bardziej zdyscyplinowani niż kierowcy amatorzy, pod warunkiem, że są to przepisy sensowne, uzasadnione z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu. A jak jest w Polsce – każdy widzi. Weźmy ograniczenia prędkości – na Zachodzie Europy są one realne i dopasowane do warunków ruchu. Dlatego tam kierowcy znacznie rzadziej przekraczają dozwoloną prędkość niż na polskich drogach.

Nadkom. Robert Opas z Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji: Mianem kierowcy zawodowego określiłbym specjalistę, który ma stosowne uprawnienia pozwalające na poprawny i bezpieczny przewóz osób lub towarów. Kluczowe jest więc zdobycie stosownych kwalifikacji. Najważniejsze jest oczywiście prawo jazdy pozwalające na prowadzenie samochodu konkretnej kategorii. Dotyczy to jednak zarówno transportu ciężkiego, jak i przewozu osób, czy też np. mundurowych codziennie patrolujących polskie ulice. W wielkim skrócie należy zaznaczyć, że kierowcy zawodowi to głównie osoby posiadające dużo większe doświadczenie i umiejętności w prowadzeniu pojazdów, a także umiejętność przewidywania sytuacji na drodze. Natomiast trzeba podkreślić, że uczestniczą oni w ruchu w dużo większym zakresie niż przeciętny „cywilny” kierowca. Istotną rolę ma jednak indywidualne podejście i takie elementy, jak chociażby staż za kierownicą. Warto zauważyć, że pomimo dużego uczestnictwa w ruchu drogowym, związanego między innymi z tym, że Polska jest krajem tranzytowym pojazdów o dmc powyżej 3,5 tony, zawodowi kierowcy uczestniczyli jako sprawcy w 3.3% wypadków drogowych w 2022 roku. Dla porównania, kierujący samochodami osobowymi spowodowali 72% wypadków. Bycie kierowcą zawodowym w większości przypadków wymaga ciągłego szkolenia (zdobywania, rozszerzania, odnawiania uprawnień) czy przeprowadzenia specjalistycznych badań lekarskich niewymaganych od „amatorów”. To kolejny element wpływający na to, iż osoby te co do zasady mają stosunkowo niewielki udział w zdarzeniach drogowych.

Krystian Fiedziuszko, prezes Fundacji Jumper promującej bezpieczeństwo ruchu drogowego m.in. przez praktyczną edukację kierowców: Starsi zawodowi kierowcy, dzięki zdobytemu doświadczeniu, mają wysokie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych na drodze oraz podczas wykonywania zadań transportowych. Ich znajomość sprzętu oraz umiejętność samodzielnych napraw są naturalne, ponieważ weszli na rynek pracy w zupełnie innej rzeczywistości, gdzie taka samodzielność była powszechna. Kierowcy zawodowi wyróżniają się zaawansowanymi umiejętnościami prowadzenia pojazdów oraz głębszą znajomością przepisów drogowych niż amatorzy, co wynika z ich długiego doświadczenia na drodze. Ich praktyka, często oparta na przejechanych tysiącach kilometrów, przekłada się na wyjątkową biegłość w manewrowaniu pojazdami i umiejętność skutecznego reagowania na różnorodne sytuacje. Kierowcy zawodowi są również bardziej świadomi przepisów drogowych niż amatorzy i mają lepszą kontrolę nad pojazdami, co jest efektem ich codziennej pracy oraz zdolności do szybkiego przystosowywania się do zmieniających się warunków drogowych. Dzięki temu są w stanie skutecznie zarządzać dynamicznym środowiskiem drogowym.

Robert Kantorek, starszy instruktor techniki jazdy, konsultant ds. zużycia paliwa w Volvo Trucks Polska: Na pewno ludzie spędzający dużo czasu za kierownicą potrafią przewidzieć pewne sytuacje, które mogą się wydarzyć na drodze. Ich jazda jest z reguły bardziej defensywna i kulturalna niż innych kierowców. Oczywiście dużo z tego, co prezentujemy na drodze wynosimy z domu, z otoczenia, w którym żyjemy. Profesjonalizm polega też na tym, aby umieć opanować emocje w chwilach stresujących, a nie od razu szukać „zemsty”. Różnie mówi się o kierowcach ciężarówek czy autobusów, ale większość z nich ma świadomość masy i energii, jaką wyzwala 40-tonowy zestaw czy trochę lżejszy autokar. Wiedzą doskonale, jak mogą wyglądać skutki ich drogowej konfrontacji z mniejszym pojazdem. Ta świadomość powoduje, że za wszelką cenę chcą uniknąć zderzenia i w konsekwencji owe 40 ton ląduje w rowie lub na drzewie, aby uchronić kierowcę i pasażerów innego auta. Przestrzeganie przepisów ma dla kierowcy zawodowego dużo większe znaczenie niż dla amatora - po prostu z racji pokonywanych odległości łatwiej o wpadkę. Po ostatnim zaostrzeniu sankcji w polskich przepisach na pewno zwiększyło się wyczulenie na znaki drogowe. Bez prawa jazdy zawodowiec nie może zarabiać na życie, a stracić dokument jest teraz bardzo łatwo.