Celem inicjatywy było wypracowanie nowego modelu finansowania infrastruktury transportowej, który odpowiadałby na rosnące wyzwania związane z modernizacją sieci, dekarbonizacją mobilności i rosnącym zapotrzebowaniem na usługi przewozowe. W proces prac zaangażowano ponad 50 ekspertów i przedstawicieli władz lokalnych, którzy działali w czterech grupach roboczych. Zajmowali się m.in. modelami finansowania dla lokalnych organizatorów mobilności i kolei regionalnych, przyszłością koncesji autostradowych, rozwojem infrastruktury kolejowej dla pasażerów oraz transportem towarowym i modal shift. Zebrano łącznie 234 wkłady i przeprowadzono ponad 110 przesłuchań eksperckich.

Konferencja wskazała cztery główne kierunki reformy. Po pierwsze, konieczne jest stworzenie przejrzystego planu inwestycji w transport. Po drugie, modernizacja i rewitalizacja istniejących sieci musi stać się absolutnym priorytetem. Po trzecie, Francja musi zwiększyć udział użytkowników w finansowaniu systemu – obecnie jest on jednym z najniższych w Europie. Po czwarte, niezbędne jest zaangażowanie kapitału prywatnego do realizacji projektów infrastrukturalnych.

Na tej podstawie rząd zapowiedział przygotowanie ustawy ramowej, której pierwszy projekt ma zostać złożony w parlamencie już w grudniu 2025 roku. Co ważne, parlamentarzyści zostaną włączeni do prac legislacyjnych już na etapie redagowania ustawy – w ramach nowego, partycypacyjnego modelu.

Wśród najważniejszych reform znajdzie się m.in. zmiana modelu koncesji autostradowych. Od 2031 roku, kiedy wygasną obecne koncesje, nowe umowy mają być krótsze, geograficznie ograniczone i poddawane regularnym przeglądom co pięć lat. Państwo będzie mieć większy nadzór nad rentownością operatorów. Utrzymany zostanie system opłat za przejazd autostradami, ale wszystkie wpływy – szacowane na 2,5 mld euro rocznie – mają zostać w całości przeznaczone na inwestycje transportowe, w tym kolej, drogi krajowe i sieć rzeczną.

Kolejnym filarem reformy ma być przyspieszenie modernizacji sieci kolejowej. Od 2028 roku budżet na infrastrukturę kolejową ma zostać zwiększony o 1,5 mld euro rocznie. Rada ds. Infrastruktury (COI) ma dokonać ponownej oceny dużych projektów kolejowych pod kątem ich opłacalności i gotowości do realizacji. W drugim etapie – programowym – ustawa określi harmonogram i finansowanie kluczowych projektów infrastrukturalnych w ujęciu wieloletnim.

Minister Tabarot podkreślił, że przygotowywana ustawa ma szansę zbudować nowy, trwały fundament dla francuskiego systemu transportowego. Ma ona zapewnić stabilność finansową, większą przejrzystość i lepsze dostosowanie infrastruktury do wyzwań związanych ze zmianami klimatu, dekarbonizacją i zwiększoną mobilnością społeczeństwa.

Rzadko zdarza się okazja, by państwo mogło tak gruntownie przebudować jeden z kluczowych sektorów gospodarki zaznaczył Tabarot.

Jego zdaniem, reforma koncesji, pełne przeznaczenie środków z opłat drogowych na transport oraz silna rola państwa w zarządzaniu infrastrukturą to kamienie milowe na drodze do bezpieczniejszej i bardziej zrównoważonej mobilności we Francji.