Josephs.ScotBorowiak Properties Ltd

Przewóz towarów niebezpiecznych – nie tylko konwencja ADR

Utworzona: 2022-07-20


Transport towarów niebezpiecznych obwarowano surowymi wymogami, a największe znaczenie odgrywa sposób zabezpieczenia ładunku. Jakie przepisy regulują tego typu przewozy oraz jak kształtują się zasady odpowiedzialności za szkody – wyjaśniają specjaliści kancelarii Legal Intermodal?

Najważniejsze zasady dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych drogą lądową określono w trzech aktach prawnych. Są to międzynarodowe konwencje ADR i CMR oraz polska ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych. Zgodnie z definicją przedstawioną w art. 1 lit. b) umowy ADR, za towary niebezpieczne uznaje się „takie materiały i przedmioty, których międzynarodowy przewóz drogowy jest zabroniony lub dozwolony pod pewnymi warunkami ustalonymi w załącznikach A i B”.

Konwencja dokonała podziału towarów niebezpiecznych na 9 głównych klas z uwzględnieniem stopnia ich niebezpieczeństwa oraz rodzaju zagrożenia, jakie stwarzają:
1. Materiały i przedmioty z materiałami wybuchowymi
2. Gazy
3. Materiały ciekłe zapalne
4.1. Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące oraz materiały wybuchowe odczulone stałe
4.2. Materiały podatne na samozapalenie
4.3. Materiały wydzielające w zetknięciu z wodą gazy palne
5.1. Materiały utleniające
5.2. Nadtlenki organiczne
6.1. Materiały trujące
6.2. Materiały zakaźne
7. Materiały promieniotwórcze
8. Materiały żrące
9. Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

ADR + CMR

Podczas wykonywania przewozu towarów niebezpiecznych w określonych przypadkach trzeba odwołać się nie tylko do konwencji ADR, ale uzupełniająco również do konwencji CMR. Taka sytuacja nastąpi w odniesieniu do zarobkowych przewozów wykonywanych na odcinkach międzynarodowych.

Należy pamiętać, że konwencja ADR jest dokumentem o charakterze administracyjnoprawnym. Wskazuje liczne obowiązki stron wobec organów publicznych, których niedopełnienie podlega dotkliwym sankcjom finansowym. Umowa szczegółowo określa, jak powinny zachowywać się strony uczestniczące w przewozie. W przypadku naruszenia przepisów ADR karę nakładają organy państwowe.

Konwencja CMR określa natomiast prawa i obowiązki stron umowy przewozu oraz ich wzajemne roszczenia, gdy dojdzie do powstania naruszeń, a jednocześnie nie przewiduje sankcji nakładanych przez państwo. Ma również szerszy zakres zastosowania niż umowa ADR oraz pozwala stronom na samodzielne ustalenie, jakie towary zaklasyfikują jako niebezpieczne. Nie zawsze muszą być wymienione w umowie ADR, która nie zawiera ich wyczerpującej listy.

Obowiązki nadawcy i przewoźnika

Umowa ADR w sposób szczegółowy wyodrębnia obowiązki spoczywające na nadawcy towarów niebezpiecznych oraz przewoźniku. Nadawca jest zobowiązany dostarczyć do przewozu tylko takie przesyłki, które spełniają wymagania ADR. Dlatego powinien upewnić się, że towary niebezpieczne są sklasyfikowane i dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR, a także zaopatrzyć przewoźnika w informacje i dane w formie możliwej do odczytania. Jeżeli będzie to konieczne – również w wymagane dokumenty przewozowe oraz dokumenty towarzyszące. Na nadawcy spoczywa ponadto obowiązek używania wyłącznie opakowań, DPPL oraz cystern (pojazdów-cystern, cystern odejmowalnych, pojazdów-baterii, MEGC, cystern przenośnych i kontenerów-cystern), które są dopuszczone i odpowiednie do przewozu danych materiałów oraz posiadają znaki wymagane przez ADR.

Obowiązek w postaci upewnienia się, że towary niebezpieczne zostały dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR oraz posiadania wszystkich wymaganych dokumentów w momencie przyjęcia towarów do przewozu spoczywa także na przewoźniku. Powinien on również sprawdzić wzrokowo, czy m.in. pojazdy i ładunek nie mają oczywistych wad oraz, czy nie występują wycieki lub nieszczelności, braki w wyposażeniu itp.

Na gruncie konwencji CMR obowiązki nadawcy w związku z powierzeniem przewoźnikowi towarów niebezpiecznych reguluje art. 22. Nadawca jest zobowiązany do dokładnego opisania, jakie niebezpieczeństwo przedstawiają przewożone towary wraz ze wskazaniem przewoźnikowi, jakie środki ostrożności powinien podjąć w razie potrzeby. W przypadku, gdy informacja ta nie została zamieszczona w liście przewozowym, to do nadawcy lub do odbiorcy należy przeprowadzenie wszelkimi innymi sposobami dowodu, że przewoźnik wiedział, jakie niebezpieczeństwo wiązało się z przewozem wymienionych towarów.

Konwencja CMR przyznaje przewoźnikowi prawo do wyładowania, zniszczenia lub unieszkodliwienia przewożonych towarów niebezpiecznych bez żadnego odszkodowania w każdej chwili i w każdym miejscu, jeżeli nie byłyby mu znane jako takie w warunkach przewidzianych powyżej. W takiej sytuacji na nadawcy spoczywa odpowiedzialność o charakterze absolutnym – za wszystkie koszty i szkody wynikające z powierzenia towarów do przewozu lub z ich przewozu, a także za zapłatę odszkodowania.

Zasady ustalania wysokości odszkodowania

Konwencja CMR nie precyzuje zasad odpowiedzialności przewoźnika drogowego za szkody, jakie powstały podczas przewozu towarów niebezpiecznych. Jedyną wskazówkę stanowi w tym przypadku art. 23 ust. 1, zgodnie z którym przewoźnik jest zobowiązany zapłacić odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru. Oblicza się je według wartości towaru w miejscu i okresie przyjęcia go do przewozu. Wyłączenie odpowiedzialności przewoźnika będzie możliwe w sytuacji, gdy m.in. powoła się na naturalne właściwości towaru oraz brak instrukcji ze strony nadawcy.

W przypadku konieczności zapłaty odszkodowania wartość towaru ustala się w pierwszej kolejności według ceny giełdowej. W razie jej braku pod uwagę należy wziąć bieżącą cenę rynkową, a jeżeli i to nie będzie możliwe, ustalenie wartości towaru nastąpi według wartości towarów tego samego rodzaju i jakości.

Zgodnie z postanowieniami konwencji CMR, odszkodowanie nie może przekroczyć 8,33 jednostki rozrachunkowej za 1 kilogram brakującej wagi brutto. Poza samym odszkodowaniem należy zwrócić również przewoźne, cło i inne wydatki poniesione w związku z przewozem towaru – w całości w razie całkowitego zaginięcia lub proporcjonalnie w razie częściowego zaginięcia.

W sytuacji, w której dojdzie natomiast do uszkodzenia przesyłki, przewoźnik płaci kwotę, o którą obniżyła się wartość towaru, obliczoną zgodnie z zasadami przyjętymi dla odszkodowania za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru.

Czytaj więcej:
towary-niebezpieczne-na-gruncie-konwencji-adr-i-konwencji-cmr

Źródło: Kancelaria Legal Intermodal
Do ulubionych
PREZENTACJA FIRMY
LESZEK Transport i Spedycja Daniel Leszek


NAJNOWSZE WIADOMOŚCI

NASZE WYWIADY

OPINIE

NASZE RELACJE

Photo by Josh Hild from Pexels